Pryszczyca, zaraza pyska i racic, zakaźna choroba wirusowa zwierząt parzystokopytnych, wywoływana przez wirus pryszczycy z rodzaju Enterovirus, atakująca również człowieka. Objawia się podwyższoną temperaturą ciała oraz tworzeniem się pęcherzy z płynem surowiczym na błonach śluzowych jamy ustnej, śluzawicy, na szparze międzyracicowej i wymieniu. Po kilku dniach pęcherze pękają, a w ich miejscu pozostają rany, a także owrzodzenia, które mogą powstawać w wyniku wtórnego zakażenia bakteryjnego. Pryszczyca ma zazwyczaj łagodną postać, do zgonów zwierząt dochodzi najczęściej w wyniku uszkodzenia przez wirusy mięśnia sercowego. Źródłem zarażenia są: ślina, mleko, odchody zwierząt chorych. Wirus pryszczycy może przedostać się do organizmu poprzez przewód pokarmowy, drogą oddechową oraz przez spojówki. Zarażenie człowieka może nastąpić przez kontakt z chorym zwierzęciem, a także po spożyciu mleka od chorych zwierząt. U ludzi pryszczyca ma zazwyczaj łagodny przebieg. Choroba występuje często w postaci epizootii, a także panzootii. Powoduje duże straty gospodarcze, jest zwalczana urzędowo. Istnieją szczepionki przeciw pryszczycy stosowane do początku lat 90. XX wieku w krajach EWG, również w Polsce. W krajach Unii Europejskiej i w Polsce zaniechano szczepienia ze względu na wysokie koszty i krótką odporność zwierząt na zachorowanie, ponadto szczepione zwierzęta częściej stawały się nosicielami wirusa. Obecnie pryszczycę zwalcza się wybijając wszystkie zwierzęta w promieniu kilku kilometrów od ogniska choroby. Powiązane hasła